گرمازدگی، علایم و راه‌های پیشگیری
سلام به همه همراهان ایران زعفران. در این مقاله قصد دارم به معرفی گرمازدگی، علایم و راه‌های پیشگیری از آن بپردازم. با ما همراه باشید و از نظرات سازندتون ما را بی نصیب نزارید.
گرمازدگی در هنگام قرار گرفتن در معرض درجه حرارت بالا ، به ویژه هنگامی که با رطوبت زیاد و فعالیت بدنی شدید همراه باشد بروز میکند. هنگامی که دمای بدن بیشتر از ۴۰ درجه سانتی گراد باشد و بدن نتواند در برابر گرمای شدید مقاومت کند، دچار گرمازدگی می شود.
ممکن است این اتفاق هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان رخ دهد و علت آن قرار گرفتن در هوای گرم یا تولید زیاد گرما در بدن است.
برای جلوگیری از آسیب های جدی و مرگ باید بلافاصله بعد از مواجه شدن با علایم گرمازدگی آنرا درمان کرد. در این مطلب، گرمازدگی، علایم و راه‌های پیشگیری، انواع آن و درمان های فوری آن آشنا می کنیم پس با ما همراه شوید.
اولین و مهمترین توصیه ی ما به شما این است که هرگز برای درمان گرمازدگی از خوردن نوشابه های گازدار و مواد قندی استفاده نکنید و دفع املاح بدن را با نوشیدن آب سالم بهداشتی جبران کنید.
علایم گرمازدگی :
عدم تعریق
پوست خشک و داغ
تنفس کوتاه و سریع
پوست ابتدا قرمز شده و سپس رنگ پریده یا کبود می شود
افزایش دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه
سردرد
نبض سریع و ضعیف
گرفتگی عضلات
گشادی مردمک چشم
در هنگام گرمازدگی در اثر تبخیر شدن عرق بدن ، املاح بدن دفع میشود و اگر دفع املاح بدن بموقع با نوشیدن آب سالم بهداشتی جبران نشود، فرد دچار علایم ضعف، افت دمای بدن ، کاهش فشار خون، تهوع و بی قراری خواهد شد. در موارد شدیدتر گرما زدگی، کاهش سطح هوشیاری و حالت شوک به فرد دست می دهد.
گرمازدگی علاوه بر حالتهای جسمی و فیزیکی، فرد را درگیر برخی حالتهای روحی و روانی میکند، از جمله :
گیجی
توهم
رفتار پرخاش‌گر
آشفتگی و هیجان
زدن سخنان بی ربط
بی حالی
تشنج
رخوت و بی حسی ( واکنش های بدن بیش از حد آرام و آهسته می شود )
بدن انسان طوری است که با قرار گرفتن در دمای بالا عکس العمل های های طبیعی از خود نشان می دهد که عرق کردن و تنفس نمونه ای از آن می باشند. اگر گرمای محیط زیاد باشد و فرد دچار گرمازدگی شود عرق تبخیر میشود و بدن را گرم میکند. بنابراین فشار خون نیز پایین می آید و عرق کردن محدود گردد.
در هنگام گرما زدگی چه اتفاقی رخ میدهد؟
گرمازدگی باید سریع تشخیص داده شود تا از رسیدن به مراحل شدید جلوگیری به عمل آید، علایمی مانند تغییر در تعریق ناشی از گرما، که پوست را گرم و خشک می کند و در تمرینات ورزشی شدید ممکن است احساس خشکی یا کمی رطوبت در پوست حس شود. تهوع، استفراغ، و احساس ناراحتی در معده و قرمزی پوست، نیز از علائم دیگر گرمازدگی است. تنفس در حین سریع و تند بودن، کم عمق می شود و ضربان قلب افزایش یافته و تقویت می گردد تا بدن را خنک کند.
روش تشخیص گرمازدگی
اگر به مدت طولانی در مقابل نور آفتاب قرار گرفتید یا فعالیت بدنی شدیدی داشته‌اید، بعد از مواجه شدن با علایم اولیه ی گرما زدگی حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک علائم شما را بررسی کرده و میزان فشار خون و دمای بدن شما را اندازه می‌گیرد. دماسنج مقعدی بیشتر از دماسنج دهانی در این موارد کاربرد دارد. در این حالت پزشک نمونه ادرار و خون شما را با تجویز آزمایش های مربوطه بررسی می کند.
راه کارهای ضروری در هنگام گرما زدگی
هنگامی که علایم گرمازدگی را در فردی مشاهده کردید بدون اتلاف وقت بایستی بلافاصله اقدامات درمانی و حمایتی را شروع و تیم پزشکی را آگاه و سریع فرد را به سایه و دور از گرما، به جای خنک منتقل کنید و در وضعیت خوابیده قرار دهید، لباسهای اضافی او را خارج کنید و با هر وسیله ای که در اختیار دارید، اسپری آب، شلنگ آب یا اسفنج با آب سرد فرد گرمازده را خنک و در صورت امکان از فن و تهویه استفاده کنید. می توانید با قراردادن تکه های یخ یا با حوله سرد و مرطوب، سر و گردن، زیر بغل و کشاله ران را خنک کنید.
عرق سوز شدن از علایم گرما زدگی است
یکی از علایم شایع برای گرمازدگی میتواند عرق سوز شدن باشد. در صورت مشاهده ی علایم عرق سوز شدن بلافاصله کارهای درمان را آغاز کنید. عرق سوز شدن به علت انسداد غدد عرق در پوست ایجاد می شود. به این معنی که هنگامی که به مدت طولانی در معرض گرما قرار می‌گیریم، تاول های کوچک قرمز رنگی در سطح پوست ایجاد می شود که اگر پوست بلافاصله خنک نشود ممکن است عفونت ایجاد شود.
برای درمان عرق سوز شدن کافی است بدن خود را خنک کنید و مرتب لباسهای خود را در محیط های گرم تعویض کنید و پوست بدن خود را با مرطوب کننده ها آبرسانی کنید و سعی کنید در هوای خنک قرار بگیرید.
برای اینکه دچار عارضه ی گرمازدگی نشوید، برای شما چند توصیه داریم؛ انجام ندادن فعالیت های سخت بدنی، کارهای سنگین و حرکات ورزشی در طول ساعات گرم روز و قرار نگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید را میتوان بهترین راه پیشگیری از ابتلا به عارضه گرمازدگی در افراد عنوان کرد.
همچنین عبور از سایه در روزهای گرم تابستان و نوشیدن مرتب آب بهداشتی، آب میوه های تازه و یا شربت آبلیمو در هنگام تعریق برای جبران املاح معدنی از دست رفته بدن تا حدود زیادی از ابتلا به گرمازدگی در افراد جلوگیری می کند.
در نهایت رعایت کردن بهداشت فردی برای درگیر نشدن با گرما زدگی امری ضروری است.
شستشوی دست و صورت با آب خنک، خنک نگه داشتن پوست بدن و دوش گرفتن منظم روزانه با آب ولرم نیز نقش بسزایی در پیشگیری از ابتلا به گرمازدگی و درمان موارد خفیف این عارضه در افراد دارد.
نوشیدنیهای مخصوص برای مقابله با گرمازدگی
اگر میخواهید در روزهای گرم سال دچار گرمازدگی نشوید باید سعی کنید از نوشیدنیهای خنک بیشتر استفاده کنید. برای مثال نوشیدن شربت سکنجبین گزینه خوبی است. یکی از مزایای سکنجبین این است که چون آن را با یخ خنک کرده و می‌نوشند، صفرا را می‌برد و از التهاب حرارت معده می‌کاهد و آن چه بلغم در معده و روده‌ها باشد، خارج میکند.
همچنین می‌توانید سکنجبین را با ریشه و تخم کاسنی مخلوط کرده و کمی گلاب به آن اضافه کنید، شربت به دست آمده نوشابه‌ای پر سود و شگفت‌آور میشود، به خصوص برای کسانی که جگر و معده‌ای گرم داشته یا دچار گرفتگی معده شده‌اند و نیز برای کسانی که مبتلا به نفخ هستند. اما برای مبتلایان به زخم معده و روده، مضر است.
همانطور که می‌دانید درصد بیشتری از وزن ما را آب تشکیل میدهد، در مقابل هندوانه نیز یک میوه تابستانی آبدار، لطیف ، خنک کننده ، آرام بخش و مسکن التهابات درونی است که اصولا برای رفع عطش در اوج گرمای تابستان مصرف میشود و مورد پسند بسیاری از مردم است.
سایر شربتهای مقابله کننده با گرما زدگی :
عناب و شکر
خاکشیر یخ زده و شربت آبلیمو
تـخـم شـربـت
بـه‌لیــمــو
گلاب
خواص گلاب برای درمان گرمازدگی
برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می‌برد و بدن را تقویت میکند. بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.
اگر با فرد گرمازده مواجه شدیم چه کارهایی باید انجام دهیم؟
اولین کار انتقال فرد به مکانی خنک است
مایعات کافی و خنک به فرد بدهید
از مصرف مایعات کافئین دار، نوشابه ، قهوه و مواد الکلی که باعث افزایش تشنگی و کم آبی بدن می شوند خودداری کنید.
در زمان گرمازدگی ریختن آب خنک بر روی بدن باعث کاهش دمای بدن می شود.
گذاشتن پارچه خیس و مرطوب روی صورت و دست و پای فرد گرمازده میتواند بدن فرد را خنک کند.
در آوردن لباس های فرد گرمازده
جمعیت را از اطراف فرد گرمازده پراکنده کنید و از وجود هوای کافی برای تنفس او اطمینان حاصل کنید.
هنگام گرمازدگی چه کارهایی نباید انجام داد
- گرفتن دوش آب سرد زیرا باعث ایجاد شوک میشود.
قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر زیرا باعث عفونت‌های تنفسی میشود.
نوشیدن سریع مایعات بسیار سرد زیرا باعث به هم خوردن وضعیت سیستم ایمنی و گوارشی بدن میشود.
در هنگام گرمازدگی فرد بدلیل عطش زیاد تمایل به خوردن مایعات بسیار خنک دارد ولی این کار باید به آرامی و در چند مرحله انجام شود.
